U nang lành tính là gì?
- U nang là tổn thương dạng túi chứa dịch hoặc chất bán rắn phát triển ở vùng xương hàm hoặc mô mềm vùng mặt.
- Đa số lành tính nhưng nếu không điều trị, u nang vùng hàm mặt có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và thẩm mỹ.
Bệnh nguyên của u nang vùng hàm mặt
U nang vùng hàm mặt có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, các nguyên nhân phổ biến bao gồm:
- Nhiễm trùng răng miệng kéo dài (sâu răng, viêm tủy, viêm quanh chóp…)
- Di chứng phôi thai
- Rối loạn tuyến nước bọt (ống tuyến, nhu mô tuyến)
- Chấn thương, san chấn, tổn thương
Các loại u nang phổ biến vùng hàm mặt
- Nang chân răng
- Nang thân răng
- Nang nướu
- Nang tuyến nước bọt
- Nang phôi thai
Biến chứng của u nang vùng hàm mặt
Hầu hết u nang vùng hàm mặt là lành tính, nhưng nếu điều trị không đúng/không điều trị có thể gây:
- Tổn thương xương hàm (tiêu xương, yếu xương)
- Nhiễm trùng (đau nhức, áp xe, nhiễm trùng toàn thân)
- Tái phát (đặc biệt là nang dạng mô phát triển)
- Thẩm mỹ
- Ngoài ra, một số trường hợp có thể tiến triển thành u ác tính
Làm thế nào để phát hiện bệnh?
Việc phát hiện sớm u nang vùng hàm mặt giúp ngăn ngừa biến chứng và điều trị hiệu quả hơn. Đây là một số dấu hiệu nhận biết u nang vùng hàm mặt:
- Xuất hiện khối sưng bất thường trên hàm, nướu hoặc trong miệng
- Không đau hoặc chỉ đau nhẹ khi nang lớn
- Răng bị xô lệch hoặc lung lay không rõ nguyên nhân
- Biến dạng mặt (nếu u phát triển lớn)
- Cảm giác tê bì ở vùng môi, má hoặc cằm (nếu u chèn ép dây thần kinh)
- Khó há miệng hoặc khó nhai (nếu u nằm gần khớp, cơ hàm)
Nếu gặp các dấu hiệu trên đây, bạn cần đi thăm khám bác sĩ răng hàm mặt để được kiểm tra kỹ hơn. Các bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám lâm sàng, chụp Xquang, CT, siêu âm hoặc MRI vùng hàm mặt để xác định vị trí nang. Đôi khi, bác sĩ phải thực hiện sinh thiết để xác định bản chất và mức độ ác tính của u.
Điều trị u nang lành tính như thế nào?
Việc điều trị u nang vùng hàm mặt phụ thuộc vào loại u nang, kích thước, mức độ ảnh hưởng đến xương hàm và răng. Sau đây là các phương pháp điều trị phổ biến:
- Theo dõi định kỳ (không điều trị) trong trường hợp u nang nhỏ, không gây ảnh hưởng đến xương và răng.
- Phẫu thuật mở thông nang
- Phẫu thuật nạo u nang
- Phẫu thuật nạo nang và cắt bỏ xương xung quanh u nang (trong trường hợp nang có nguy cơ tái phát cao)
Chăm sóc sau điều trị
Sau khi cắt bỏ u nang, bạn cần lưu ý:
- Uống thuốc đúng theo hướng dẫn của bác sĩ
- Ăn thức ăn mềm, nguội, tránh thức ăn cay, nóng
- Vệ sinh răng miệng nhẹ nhàng
- Không tự ý chọc rửa vết thương
- Tái khám đúng hẹn
Phòng ngừa u nang vùng hàm mặt
Để hạn chế tối đa mắc phải u nang, bạn nên:
- Vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng.
- Thăm khám răng hàm mặt và điều trị sớm các bệnh về răng miệng.
- Đi khám sớm khi thấy các dấu hiệu bất thường để phát hiện sớm, điều trị sớm u nang.
Thực hiện: Khoa Răng Hàm Mặt/Tổ truyền thông