I. Tiêm chủng là gì ?
Tiêm chủng là quá trình một người được miễn dịch hoặc kháng một bệnh truyền nhiễm, điển hình bằng cách tiêm vaccine. Vaccine kích hoạt hệ thống miễn dịch của chính cơ thể để bảo vệ người chống lại nhiễm trùng hoặc bệnh tật sau đó.
II. Vì sao trẻ em cần được tiêm chủng ?
- Trẻ em (đặc biệt trẻ dưới 5 tuổi) có hệ thống miễn dịch chưa hoàn chỉnh, trẻ dễ mắc bệnh hơn so với người lớn
- Trẻ có xu hướng tiếp xúc không chọn lọc, tiếp xúc thụ động với các yếu tố nguy cơ gây bệnh
- Một số bệnh lý có xu hướng ngày càng tăng. Ví dụ như dịch sởi lây lan nhanh qua đường hô hấp do ho, hắt hơi, dịch tiết mũi họng làm cho trẻ dễ bị mắc bệnh
III. Các loại vaccine nào cần tiêm cho trẻ ?
Các bệnh cần tiêm ngừa cho trẻ em đều có các đặc điểm chung sau:
- Bệnh có khả năng lây lan nhanh trong cộng đồng hoặc thành dịch
- Bệnh nguy hiểm gây tử vong hay di chứng
- Bệnh có thời gian mắc bệnh kéo dài
- Khi trẻ bệnh thì chi phí y tế cao
Do vậy, Việt Nam đang thực hiện chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) do Nhà nước tài trợ cho các bé mới sinh đến độ tuổi trước đi học. Bên cạnh đó, hiện nay vaccine dịch vụ phòng ngừa bệnh cho trẻ cũng ngày càng đa dạng hơn.
- Vaccine trong TCMR
- Khi vừa chào đời, trẻ cần được tiêm ngừa 2 mũi vaccine là Lao và Viêm gan B
- Từ 2 tháng đến 6 tháng tuổi, trẻ cần được phòng ngừa 6 bệnh gồm Viêm gan B, Bạch hầu-Ho gà-Uốn ván, Viêm màng não/Viêm phổi do Hib và Bại liệt. Trong đó 5 bệnh đầu tiên sẽ được phòng ngừa bằng 3 liều vaccine 5 in 1 cách nhau tối thiểu 1 tháng. Còn vaccine bại liệt chỉ định cho trẻ uống 3 liều và tiêm 1 liều cách nhau tối thiểu 1 tháng
- Khi tròn 9 tháng, trẻ sẽ được tiêm ngừa vaccine Sởi đơn và tiêm nhắc mũi Sởi-Rubella khi đủ 18 tháng tuổi
- Khi đủ 12 tháng tuổi, trẻ cần được tiêm ngừa 3 liều vaccine Viêm não Nhật Bản, trong đó liều 2 tiêm sau liều 1 ít nhất 2 tuần và liều 3 cách liều 2 ít nhất 1 năm.
- Khi đủ 18 tháng, trẻ cần được tiêm nhắc lại vaccine 3 in 1 phòng ngừa Bạch hầu-Ho gà-Uốn ván.
- Vaccine dịch vụ
Bên cạnh vaccine trong TCMR, hiện nay các cơ sở tiêm chủng (trong đó có Bệnh viện An Bình) có đa dạng vaccine dịch vụ phòng bệnh cho trẻ được các cha mẹ ưa chuộng:
Đối với trẻ từ 2 tháng tuổi:
- Cha mẹ có thể cho trẻ tiêm vaccine 6 in 1 ngừa 6 bệnh gồm Viêm gan B, BH-HG-UV, VMN/Viêm phổi do Hib và Bại liệt, gồm 3 liều vaccine cách nhau tối thiểu 1 tháng.
- Vaccine ngừa tiêu chảy do Rota virus, chỉ định uống 2 liều cách nhau 1 tháng cho trẻ từ 2 đến 6 tháng tuổi
- Vaccine phế cầu ngừa VMN/viêm phổi, chỉ định cho trẻ từ 2 tháng trở lên, liệu trình tiêm từ 2 đến 3 liều tùy theo độ tuổi của trẻ và mỗi liều cách nhau ít nhất 1 tháng
Khi trẻ đủ 6 tháng, cha mẹ có thể cho trẻ tiêm vaccine ngừa viêm màng não do não mô cầu, liệu trình gồm 2 liều cách nhau tối thiểu 6 tuần và vaccine cúm, liệu trình 1 hoặc 2 liều tùy thuộc độ tuổi trẻ
Khi trẻ đủ 9 tháng, cha mẹ có thể cho trẻ tiêm vaccine phối hợp ngừa 3 bệnh bệnh Sởi-Quai bị-Rubella, liệu trình gồm 2 hoặc 3 mũi tùy thuộc độ tuổi trẻ và tùy thuộc loại vaccine
IV. Cha mẹ cần lưu ý điều gì sau khi tiêm cho trẻ ?
- Ở lại ít nhất 30 phút sau tiêm để theo dõi các phản ứng sau tiêm
- Theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ ít nhất 2 ngày sau tiêm. Nếu có các biểu hiện như sốt cao, co giật, khó thở, tím tái, nổi mẫn đỏ, sưng to nơi tiêm,… hãy đưa trẻ đến bệnh viện để được điều trị
- Thông báo với cơ sở tiêm chủng đã tiêm vaccine cho trẻ về trường hợp phản ứng vaccine.
Thực hiện: Khoa Nhi/Tổ truyền thông