Tuyến giáp là gì và tại sao lại quan trọng?
Có thể nhiều người trong chúng ta còn chưa hình dung được tuyến giáp nằm ở đâu và có vai trò gì. Quý vị cứ hình dung thế này: ở phía trước cổ của mình, ngay dưới thanh quản, có một tuyến nhỏ xíu, hình cánh bướm, đó chính là tuyến giáp. Tuy nhỏ bé nhưng tuyến giáp lại vô cùng quan trọng, nó giống như “nhà máy năng lượng” của cơ thể vậy. Tuyến giáp sản xuất ra các hormone giúp điều hòa quá trình trao đổi chất, ảnh hưởng đến nhịp tim, thân nhiệt, tiêu hóa và rất nhiều chức năng khác. Khi tuyến giáp có vấn đề, cơ thể chúng ta sẽ gặp phải nhiều xáo trộn.
Ung thư tuyến giáp là gì?
Ung thư tuyến giáp là khi các tế bào bình thường ở tuyến giáp bỗng nhiên biến đổi và phát triển không kiểm soát, tạo thành một khối u ác tính. Nghe đến “ung thư” ai cũng lo lắng, nhưng quý vị đừng quá hoang mang. Ung thư tuyến giáp là loại ung thư nội tiết phổ biến nhất và điều đáng mừng là nó thường có tiên lượng rất tốt nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Trong số các loại ung thư tuyến giáp, hai thể thường gặp nhất là ung thư thể nhú và thể nang, chiếm hơn 90% các trường hợp. Và hai thể này tương đối “hiền”, nếu phát hiện sớm thì khả năng chữa khỏi gần như hoàn toàn.
Những dấu hiệu cảnh báo ung thư tuyến giáp
Điểm khó của ung thư tuyến giáp là ở giai đoạn đầu, bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt. Nhiều khi chúng ta chỉ phát hiện ra tình cờ khi đi khám sức khỏe hoặc siêu âm vùng cổ.
Tuy nhiên, khi khối u lớn hơn hoặc đã bắt đầu có sự lan rộng, quý vị có thể để ý một số dấu hiệu sau đây:
- Có một khối u ở vùng cổ: Đây là dấu hiệu dễ nhận biết nhất. Quý vị có thể tự sờ hoặc nhìn thấy một khối u ở vùng trước cổ, kích thước có thể thay đổi theo thời gian.
- Giọng nói bị thay đổi: Giọng bỗng nhiên khàn đi, hoặc mất tiếng mà không phải do viêm họng thông thường.
- Khó nuốt, nuốt nghẹn: Cảm giác vướng víu, khó nuốt khi ăn uống, do khối u có thể chèn ép thực quản.
- Khó thở, nghẹn thở: Nếu khối u lớn chèn ép khí quản, quý vị sẽ thấy khó thở hoặc cảm giác bị nghẹn.
- Nổi hạch ở cổ: Hạch bạch huyết có thể sưng to ở vùng cổ, đây thường là dấu hiệu ung thư đã lan đến các hạch.
Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trong số này, dù nhỏ nhất, quý vị đừng chần chừ mà hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt nhé!
Ai là người có nguy cơ cao?
Mặc dù ung thư tuyến giáp có thể gặp ở bất kỳ ai, nhưng một số đối tượng sau đây có nguy cơ cao hơn, cần đặc biệt lưu ý:
- Tiền sử gia đình: Nếu trong gia đình có cha mẹ, anh chị em ruột từng mắc ung thư tuyến giáp hoặc các bệnh lý tuyến giáp khác.
- Giới tính và độ tuổi: căn bệnh này thường gặp ở phụ nữ nhiều hơn nam giới, tỉ lệ phụ nữ mắc bệnh cao gấp khoảng 3 lần so với nam giới. Bệnh cũng thường gặp ở lứa tuổi trung niên, đặc biệt là nhóm 25-65 tuổi.
- Tiếp xúc với bức xạ: Những người từng xạ trị vùng đầu – cổ hoặc làm việc trong môi trường có tiếp xúc với phóng xạ.
Nếu quý vị thuộc nhóm nguy cơ cao, hãy chủ động khám sức khỏe định kỳ và siêu âm tuyến giáp để phát hiện sớm những bất thường, nếu có.
Làm sao để chẩn đoán ung thư tuyến giáp?
Khi quý vị đến bệnh viện vì nghi ngờ có vấn đề ở tuyến giáp, bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng vùng cổ để sờ tìm hạch hay khối u. Sau đó, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm để chẩn đoán chính xác hơn.
Phương pháp đầu tiên và rất quan trọng là siêu âm tuyến giáp. Đây là cách an toàn và hiệu quả giúp bác sĩ “nhìn” rõ bên trong tuyến giáp, phát hiện sớm các khối u hoặc hạch nhỏ. Siêu âm cũng giúp đánh giá kích thước, hình dạng của chúng.
Nếu siêu âm phát hiện khối u nghi ngờ, bước tiếp theo là chọc hút tế bào bằng kim nhỏ (FNA). Đừng lo lắng, đây là một thủ thuật khá đơn giản. Bác sĩ sẽ dùng một cây kim rất nhỏ để lấy một ít tế bào từ khối u, có sự hướng dẫn của siêu âm để đảm bảo chính xác. Mẫu tế bào này sẽ được gửi đi xét nghiệm để xem có phải tế bào ung thư hay không.
Ngoài ra, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng tuyến giáp. Trong một số trường hợp đặc biệt hơn, nếu nghi ngờ ung thư đã lan rộng, bạn có thể cần làm thêm các xét nghiệm hình ảnh chuyên sâu như chụp CT hoặc MRI.
Phát hiện sớm để điều trị hiệu quả
Phát hiện sớm chính là chìa khóa vàng trong điều trị ung thư tuyến giáp. Khi bệnh còn ở giai đoạn đầu, chưa có biểu hiện rõ ràng, thì việc khám sức khỏe định kỳ và siêu âm chính là cách tốt nhất để “bắt” bệnh kịp thời.
Khi bệnh được phát hiện sớm, khối u còn khu trú, việc phẫu thuật cắt bỏ sẽ hiệu quả hơn rất nhiều, giúp tăng khả năng điều trị thành công, giảm nguy cơ biến chứng và di căn xa. Sau phẫu thuật, bệnh nhân thường sẽ phải dùng thuốc hormone giáp thay thế suốt đời để đảm bảo cơ thể có đủ hormone cần thiết, giúp duy trì cuộc sống bình thường.
Ung thư tuyến giáp là một căn bệnh có tiên lượng rất tốt nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Hãy luôn quan tâm đến sức khỏe của mình và người thân và việc chúng ta lắng nghe cơ thể cũng như chủ động kiểm tra sức khỏe chính là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân và nâng cao chất lượng cuộc sống
Thực hiện: Khoa Ngoại tổng hợp/Tổ truyền thông
